Twórcy » Jan Gancarczyk

Jan Gancarczyk
adres:  Słopnica 618, os. Piechotówka
kod:  34-615 Słopnice
gmina:  Słopnice
powiat:  limanowski
tel. dom.:  18 334 66 42
GPS:  49.6402, 20.3539 wyznacz trasę

Jan Gancarczyk to bednarz pochodzący ze Słopnic. Przez całe swoje życie zajmował się wykonywaniem rozmaitych beczek: na kapustę, wino, ogórki. Bednarstwo było zajęciem rodzinnym, wiedzę o technikach produkcji pan Jan otrzymał od ojca.

Chociaż produkcja beczek zawsze była zajęciem dodatkowym, dawniej przynosiła pewne dochody. Wykonywano duże ilości, w okolicy pracowało jeszcze pięciu bednarzy. Pan Jan sprzedawał swoje wyroby na targu, a zapotrzebowanie było tak duże, że czasami po półgodzinie wszystko było wykupione.

Warsztat pana Jana znajduje się w suterenie budynku gospodarczego, obok domu. Główne narzędzia to cylinder, na którym się rżnie klepki, wyrobniarka i grubościówka, na której pracował jeszcze ojciec pana Jana. W procesie produkcji beczek przeważają prace ręczne.

Dawniej wykonywano beczki z drewna miękkiego, najczęściej świerkowego lub jodłowego, które było łatwo dostępne. Obecnie popularniejsze jest dębowe, które jednak trudniej jest zdobyć. Najpierw należy przygotować drewno. Miękkie schnie około roku, a dębowe nawet cztery lata. Potem drewno obrabia się kolejno na piłce, heblarce i specjalnym spuście. Na koniec mierzy się odpowiednią obrożę, którą należy przewiercić, zanitować i zbić przy pomocy raków. Dopiero wtedy beczka jest gotowa.

Pan Jan nigdy nie wymyślał specjalnych kształtów czy wzorów, twierdzi, że nie było takiej potrzeby, skoro podobały się i sprzedawały te, które wykonywał. Dawniej w ciągu jednego dnia potrafił wykonać dwie beczki z miękkiego drewna. Więcej czasu poświęcał bednarstwu zimą, gdy było mniej prac gospodarczych. Obecnie już się tym nie zajmuje, zgromadził znaczną ilość beczek, które czekają w piwnicy, aż ktoś je kupi. Dzisiaj rzemiosło to przestało być zajęciem dochodowym, dlatego też urwała się tradycja rodzinna. Synowie pana Jana zdobyli inne zawody.

Bednarz brał udział w pokazach, corocznie był także zapraszany na małopolską wystawę rolniczą do Nawojowej. Chętnie dzieli się posiadaną wiedzą. Swą pracę ma opanowaną do perfekcji.

oprac. Agnieszka Krupnik, 2009 r.

Galeria zdjęć




organizator

projekt finansowany przez

partnerzy

Skansen na JędrzejkówcePrzewodnik AnimatorJędrzejkówka ZagrodaNadwiślański Park Etnograficzny w WygiełzowieCentrum Usług TurystycznychŻyWa PracowniaInstytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ

patronat medialny

Dziennik PolskiRadio KrakówTelewizja KrakówWeranda CountryPrzełomETNO FMCzas Dzieci Mali TuryściWrota MałopolskiKultura LudowaPolska NiezwykłaQlturkaPolska na wakacjachModny KrakówEtnosystem