Pasieka państwa Janiny i Mariana Totoś mieści się w niezwykle malowniczym zakątku Podbabiogórza. Otoczona lasami, oferuje nie tylko miód, ale i odpoczynek na łonie natury. Funkcjonuje od 2000 roku i liczy ponad dwadzieścia uli.

Pierwsze pszczelarskie kroki państwo Totoś stawiali w pasiekach rodziców. „Tradycje pszczelarskie były od dawna w mojej rodzinie i w rodzinie Mariana. Mąż pochodzi z Jordanowa i tam jego ojciec prowadził dużą pasiekę.” Pan Marian jako dziecko pomagał ojcu. Pani Janina od dziecka wirowała miód. W późniejszym okresie pan Marian uczył się rzemiosła od doświadczonego pszczelarza, który przywiózł w okolice pszczoły na zbiór spadzi, bo tereny są czyste i jest dużo lasów. Pan Marian nauczył się przy nim nowoczesnego pszczelnictwa. Z biegiem czasu, państwo Totoś zdecydowali się na cztery ule dla siebie. Początkowo miało to być zajęcie na emeryturę, ale polubili je do tego stopnia, że zwiększyli ilość pszczół. Część uli znajdujących się w pasiecie została zrobiona przez pana Mariana. Jest on także autorem kłodowych, stojakowych uli, stanowiących ozdobę jego posesji.

Obecnie pan Marian pracuje przy ulach, zajmuje się pasieką, a pani Janina pracuje przy miodarce, wiruje i nalewa miód do słoików. Ich sposób gospodarowania pasieką różni się nieznacznie od sposobu pracy ich rodziców. „W powiększaniu pasieki jest inaczej. Kiedyś było to naturalnie. Wychodził rój z ula, łapało się go i wkładało do kolejnego ula. Teraz nie czeka się aż rój wyjdzie. Robi się tzw. odkład. Bierze się cześć nowych pszczół, kupuje albo hoduje nową matkę i daje się pszczołom królową (…). Mój tato i Mariana tato rzadziej chodzili do tych pszczół. Mniej było ingerencji. Po prostu czekali, jak było za dużo pszczół, same wychodziły. Kolejną rzeczą są miodarki. Kiedyś była stara miodarka, (…) ręcznie się kręciło. My teraz mamy ze stali nierdzewnej.” Takie są wymogi unijne. Państwo Totoś wlewają miód do słoiczków, kiedyś używano butelek. Nie robiono także świeczek. Wosk się zawsze odzyskiwało, ale oddawało do spółdzielni pszczelarskiej. Żeby zrobić świeczkę państwo Totoś oczyszczony, rozgrzany wosk wlewają do formy i wyjmują gotową świeczkę po ostygnięciu. Państwo Totoś gospodarują także na innym typie uli. „Wcześniej był słowiański typ, wielkopolski, a teraz jeden rodzaj ramki i wszystkiego, dostosowana miodarka (…). Jak wyjmuje z pierwszego, można włożyć do trzydziestego ula. Ta sama ramka pasuje wszędzie.”

Państwo Totoś lubią pszczelarstwo, bo daje „możliwość poznania ciekawych ludzi na terenie co najmniej powiatu”. Cenią sobie rozmowy z ludźmi, którzy pracują z pszczołami, wymianę doświadczeń i ich opowieści.

oprac. Anna Dębicka, 2009 r.